20 Soruda OSGB nedir?

1. OSGB nedir ve ne amaçla kurulur?
OSGB, işyerlerine 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında hizmet vermek amacıyla kurulan özel veya kamu tüzel kişilikleridir. Amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini profesyonel, sürekli ve sistemli şekilde sunmaktır.
2. OSGB’ler hangi hizmetleri sunar?
  • İşyeri hekimi hizmeti
  • İş güvenliği uzmanı desteği
  • Diğer sağlık personeli hizmeti (hemşire/ATT vb.)
  • Risk değerlendirmesi
  • Acil durum planı hazırlanması
  • Çalışanlara İSG eğitimi verilmesi
  • Sağlık taramaları (mobil sağlık hizmetleriyle)
  • Ortam ölçümleri (gürültü, toz, gaz vb.)
3. OSGB'ler kimlere hizmet verir?
OSGB'ler, genellikle iş sağlığı ve güvenliği uzmanı veya hekimi çalıştırma zorunluluğu olan ancak bunu kendi bünyesinde karşılayamayan işletmelere hizmet verir. Yani; küçük, orta ve büyük ölçekli tüm işletmeler OSGB’lerden hizmet alabilir.
4.OSGB’ler ile çalışmanın avantajları nelerdir?
  • Uzmanlık hizmeti sürekli olarak sağlanır
  • Mevzuata uyum kolaylaşır
  • İş kazaları ve cezai yaptırımlar azalır
  • Sağlık taramaları ve eğitimler sistematik hale gelir
  • İşverenin sorumluluğu paylaşılır
5. OSGB ile çalışmak zorunlu mudur?
Hayır. Ancak, işverenin bünyesinde tam zamanlı iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve gerekirse sağlık personeli yoksa, bu hizmetleri dışarıdan temin etmek zorundadır. Bu durumda OSGB ile çalışmak fiilen zorunlu hale gelir.
6. OSGB’lerin denetimi kim tarafından yapılır?
OSGB'lerin faaliyetleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenli olarak denetlenir. Usulsüzlük, yetersizlik veya mevzuata aykırı uygulamalar tespit edilirse yetkileri askıya alınabilir ya da iptal edilebilir.
7. OSGB personeli kimlerden oluşur?
  • İş güvenliği uzmanları (A, B veya C sınıfı)
  • İşyeri hekimleri
  • Diğer sağlık personelleri (hemşire, sağlık memuru vb.)
  • Yönetici ve koordinatör kadrosu
  • Eğitim ve ölçüm ekipleri
8. OSGB ile yapılan sözleşmelerin süresi ne kadardır?
Hizmet sözleşmeleri genellikle 1 yıl süreli olur, ancak işveren ile OSGB arasındaki mutabakata göre daha kısa veya uzun süreli sözleşmeler de yapılabilir. Süre bitiminde yenilenebilir.
9. OSGB’lerin sunduğu hizmetlerin maliyeti nedir?
Hizmet bedeli, işletmenin:
Tehlike sınıfı
Çalışan sayısı
Hizmet kapsamı

gibi kriterlere göre değişiklik gösterir. Genel olarak aylık kişi başı ücretlendirme modeli kullanılır.
10. OSGB ile işveren arasındaki yasal sorumluluk paylaşımı nasıldır?
OSGB, uzmanlarını ve hekimlerini sağlayarak işyerine hizmet sunar, ancak nihai sorumluluk işverendedir. OSGB hizmet verse bile, işyerinde meydana gelen iş kazası veya meslek hastalığında işveren yasal olarak sorumlu tutulabilir.
11. OSGB tarafından görevlendirilen iş güvenliği uzmanı, işverene karşı bağımsız hareket edebilir mi?
Evet. İş güvenliği uzmanı, mevzuat gereği tarafsız ve bağımsız hareket etmelidir. İşverenin baskısı altında kalmadan, çalışanların sağlığını koruyacak şekilde görev yapmalıdır. Aksi halde hem uzman hem OSGB idari yaptırımla karşılaşabilir.
12. OSGB’ler tarafından sunulan sağlık taramaları hangi sıklıkla yapılmalıdır?
Sağlık taramaları;
  • İşin tehlike sınıfına,
  • Çalışanın yaşı ve sağlık durumuna,
  • Yasal mevzuata

bağlı olarak yılda bir veya daha sık yapılabilir. Bu sıklık, özellikle çok tehlikeli sınıfta yılda 1, tehlikeli sınıfta 3 yılda 1, az tehlikeli sınıfta ise 5 yılda 1 şeklindedir.

13. OSGB hizmetinde "mobil sağlık aracı" ne işe yarar?
Mobil sağlık araçları, özellikle saha çalışanlarına ve uzaktaki şantiyelere sağlık taraması sunmak amacıyla kullanılır. Araç içerisinde kan alma, akciğer grafisi, odyometri gibi tetkikler yapılabilir. Bu, işyerine gitmeden yerinde hizmet alma imkânı sağlar.
14. OSGB sözleşmesi sona erdiğinde ne yapılmalıdır?

İşveren, OSGB sözleşmesi sona erdiğinde ya:

  • Yeni bir OSGB ile sözleşme yapmalı,
  • Veya kendi bünyesinde İSG profesyonelleri çalıştırmalıdır.

Aksi halde, İSG hizmeti sunmama gerekçesiyle idari para cezası ile karşı karşıya kalabilir.

15. OSGB hizmeti alınmasına rağmen iş kazası olursa sorumluluk kime aittir?
İş kazası olması durumunda, OSGB yalnızca hizmet sağlayıcıdır. Ancak asıl yükümlülük işverene aittir. Eğer OSGB görevini usulüne uygun yapmamışsa, bu durumda ortak sorumluluk da doğabilir ve her iki taraf da incelenebilir.
16. OSGB ile yapılan sözleşmede hangi bilgiler yer almalıdır?
Sözleşmede mutlaka şu bilgiler bulunmalıdır:
  • Tarafların unvan ve adres bilgileri
  • Hizmet kapsamı (uzmanlık sınıfı, süre, sıklık vb.)
  • Çalışan sayısı
  • Hizmetin verileceği süre ve tarih aralığı
  • Ücretlendirme ve ödeme şartları
  • Tarafların yükümlülükleri ve iptal şartları

Bu, ileride doğabilecek hukuki anlaşmazlıkları önlemek için önemlidir.

17. OSGB'nin sunduğu hizmetler sonucunda işyerinde hangi belgeler düzenlenmelidir?
OSGB hizmeti sonucunda aşağıdaki belgeler düzenlenmeli ve işyerinde bulundurulmalıdır:
  • Risk değerlendirme raporu
  • Acil durum planı
  • İSG eğitim katılım belgeleri
  • Sağlık muayene raporları
  • Yıllık çalışma planı ve değerlendirme raporu
  • Hizmet sözleşmesi ve görevlendirme belgeleri
18. OSGB’ler, çalışanların hangi eğitimlerini vermekle yükümlüdür?
OSGB’ler, çalışanlara 6331 sayılı Kanun kapsamında zorunlu olan iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini vermekle yükümlüdür. Bu eğitimler şunları kapsar:
  • Temel iş sağlığı ve güvenliği
  • Acil durumlar ve yangın
  • İlk yardım
  • Çalışanların karşılaşabileceği mesleki riskler

Eğitimler, çalışanların tehlike sınıfına göre belirli periyotlarla yenilenmelidir.

19. OSGB hizmetinde geçen süre, iş güvenliği uzmanı veya hekimin çalışma saatinden nasıl hesaplanır?
İSG profesyonellerinin işyerinde görev süresi, çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfına göre belirlenir. Örneğin:
  • Az tehlikeli işyerlerinde kişi başı 10 dakika/ay,
  • Tehlikeli işyerlerinde 20 dakika/ay,
  • Çok tehlikeli işyerlerinde 40 dakika/ay hizmet süresi zorunludur.
20. OSGB ile çalışan işyerlerinde çalışanlara düzenli sağlık taraması yapılmazsa ne olur?
İşyeri, çalışanların sağlık gözetimini düzenli olarak yapmıyorsa bu durum mevzuata aykırıdır ve:
  • İdari para cezası uygulanabilir
  • İş kazası durumunda işverenin sorumluluğu artar
  • Çalışan sağlığı riske girer ve işletme imajı zedelenebilir
  • Bu nedenle sağlık taramaları mutlaka periyodik ve kayıtlı olarak yapılmalıdır.